Σπιτόφιδο (Zamenis situlus) στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου

Φωτογραφήθηκε πρόσφατα στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου και αναγνωρίστηκε ως Σπιτόφιδο (Zamenis situlus), αν και πρώτη φορά ακούω να γίνεται λόγος για την ονομασία αυτή στον τόπο μας.

Πολύ πιθανό να έχει κάποια τοπική ονομασία που αγνοώ, αλλά δεν έχει σε καμιά περίπτωση καμία σχέση με τον Αστρίτη ή την Αστριτοχιά, όπως αποκαλείται εσφαλμένα σε διάφορες περιοχές. Είναι μη δηλητηριώδες φίδι και ακίνδυνο για τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με το Φορέα Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού, το σπιτόφιδο ανήκει στην οικογένεια Colubridae που περιλαμβάνει τα κοινά φίδια (εκτός τις οχιές, το τυφλόφιδο και το ερημόφιδο), δηλαδή τα τυπικά φίδια με το μακρύ και λεπτό σώμα. Εξαπλώνεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη και σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και απαντάται σε περιοχές με μακκία και φρύγανα, δάση φυλλοβόλων, υγρά λιβάδια, καλλιέργειες και φυσικά χωριά, οικισμούς και σπίτια.

Είναι ένα μεσαίου μεγέθους φίδι με μήκος σώματος να φτάνει και ορισμένες φορές να ξεπερνά τα 115 εκατοστά. Αναμφισβήτητα πρόκειται για το ωραιότερο φίδι της Ελλάδας, με κύριο χρώμα σώματος κιτρινωπό – γκρι – καστανό με μεγάλες κόκκινες – κοκκινοκάστανες – πορτοκαλί κηλίδες στη ράχη και μικρότερες στα πλευρά, όλες περιβαλλόμενες από μαύρο περίγραμμα. Σε σπάνιες περιπτώσεις συναντώνται άτομα όπου οι ραχιαίες κηλίδες λείπουν και υπάρχουν δύο παράλληλες ταινίες ίδιου χρώματος.

Το ιδιαίτερο χρωματικό πρότυπο του δίνει το κοινό αγγλικό όνομα «φίδι-λεοπάρδαλη» (leopard snake). Το σπιτόφιδο δραστηριοποιείται την ημέρα αλλά κατά τους ζεστούς μήνες είναι ενεργό μέχρι το αργά το δειλινό ενώ μπορεί να βρεθεί να θερμορυθμίζει ακόμα και τη νύχτα. Είναι κυρίως εδαφόβιο φίδι αλλά έχει και αναρριχητικές ικανότητες. Η διατροφή του βασίζεται στα τρωκτικά, όμως καταναλώνονται και πουλιά και σαύρες, ενώ τα νεαρά άτομα τρώνε και μεγαλόσωμα έντομα. Δεν έχει δηλητήριο και σκοτώνει την τροφή του με περίσφιξη, ενώ είναι εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο.