H πτώχευση της Ελλάδος του 1893 (Μέρος 8ον)

Η Αθήνα του 1898

Του Θεόδωρου Αραβανή

Τον Δεκέμβριο του 1896 είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν φήμες στην Αθήνα, ότι άρχισαν νέες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές για την ρύθμιση του Ελληνικού Χρεωστασίου, εν όψει και της επερχόμενης μεταβολής στην ηγεσία της Εθνικής Τραπέζης, όπου ο υποδιοικητής Στέφανος Στρέιτ (1835-1920) καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, θα ανελάμβανε διοικητής. Η Εθνική Τράπεζα της εποχής είχε το εκδοτικό νομισματικό προνόμιο της χώρας.

Ο ολιγοήμερος Ελληνικό-Τουρκικός πόλεμος του 1897, είχε ως συνέπεια την απώλεια της Θεσσαλίας που καταλήφθηκε από τον Τουρκικό (Οθωμανικός τότε) στρατό. Με συνδυασμένη πίεση των μεγάλων δυνάμεων τότε, η Τουρκία αποσύρθηκε από τα εδάφη που κατέλαβε. Το τελεσίγραφο των μεγάλων δυνάμεων πριν τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 ήταν σαφές και στις δύο χώρες. «Παρά όποια κατάληξη του πολέμου, τα Ελληνοτουρκικά σύνορα δεν επρόκειτο να αλλάξουν». Το ερώτημα που έμενε για την εποχή και για τους μελλοντικούς ιστορικούς, ήταν: τότε γιατί έγινε ο ατυχής Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897;;;. Και σε αυτό το ερώτημα ήρθε να συμπληρωθεί το ερώτημα: «με τι οικονομικούς πόρους η πτωχευμένη Ελλάδα του 1896 πραγματοποίησε τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες της σύγχρονης ιστορίας»;;;

Διαμαρτυρία το 1897

Οι απαντήσεις άρχισαν αμέσως να κατασκευάζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα και συνοδεύουν και μια άποψη της Ελληνικής ιστοριογραφίας μέχρι και σήμερα. Και για τον ατυχή (κατά την Ελλάδα) πόλεμο του 1897 έφταιγε η Εθνική χύτρα που μέσω της Εθνικής Εταιρείας υποδαύλισε τον πόλεμο και μαγείρεψε την Εθνική ήττα. Και για τις όποιες δαπάνες που πραγματοποίησε η Ελλάδα για τους Ολυμπιακούς αγώνες, «εισέφεραν οι δωρεές του Εθνικού Ευεργέτη Γ. Αβέρωφ και η δανειακή βοήθεια της Αγγλίας».!!!

Το 1897 αμέσως μετά τον «ατυχή» για την Ελλάδα Ελληνοτουρκικό πόλεμο, οι Γαλλικές και Γερμανικές εφημερίδες έγραφαν: «Σήμερον ο κόσμος δεν συγχωρεί τους λαούς, οίτινες δεν καταβάλουσιν κάθε προσπάθεια ίνα μη καταστώσιν εντελώς αναξιόχρεοι. Η μικρά Ελλάς παρέχει την απόδειξην της αληθείας ταύτης. Η χρεωκοπία βαρύνει επ΄ αυτής πολύ πλειότερον από τας ήττας της», έγραφε η εφημερίδα Εκονόμιστ των Παρισίων.

Και οι Ελληνικές εφημερίδες (εφημερίδα Εμπρός τον Ιούλιο του 1897) απαντούσαν: «Βλέπομεν ένα σκοινί περασμένον εις τον λαιμόν μας και χίλιους Σάυλοκ (τοκογλύφοι των επαναστατικών δανείων) ακονίζοντες τα μαχαίρια να λέγουν: «Ή θα μας αφήσετε να σας πάρωμε το αίμα σταγόνα προς σταγόνα ή θα αποτραβήξωμεν το σκοινί και θα σας πνίξωμεν αμέσως. Άρνησις δεν υπάρχει. Είτε το αίμα μας θέλουν, είτε τα οστά μας, είτε μια λίτρα κρέατος εξ εκάστου Έλληνος, είμεθα υποχρεωμένοι να τα δώσωμεν».

Το κλίμα χρεωκοπίας της εποχής από το 1893, είχε διαλύσει 4-5 κυβερνήσεις (όπως στις μέρες μας) και Πρωθυπουργός ήταν ο Δημήτριος Ράλλης (1844-1921) ο επονομαζόμενος και Αττικάρχης της εποχής, πατέρας του κατοχικού πρωθυπουργού Ιωάννη Ράλλη και παππούς του Πρωθυπουργού 1980-1981 Γεωργίου Ράλλη. Τον Σεπτέμβριο του 1897 ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε να συναινέσει, σε κάποια μορφή ελέγχου και εποπτείας των εισπρακτικών μηχανισμών της χώρας από τους ομολογιούχους δανειστές, ως άμυνα για να μην ενδώσει στον έλεγχο του Ελληνικού κράτους από τα κράτη των δανειστών. Ταυτόχρονα και μετά από την κυβερνητική συναίνεση για τον έλεγχο του εισπρακτικού μηχανισμού, η Τουρκία μετά από πίεση των Μεγάλων δυνάμεων ιδιαίτερα της Γερμανίας και της Ρωσίας, δέχτηκε να μειώσει τις απαιτήσεις της για τις πολεμικές αποζημιώσεις σε βάρος της Ελλάδος, από 9 εκατομμύρια χρυσές λίρες σε 4 εκατομμύρια. Το ποσόν αυτό το δανείστηκε η Ελλάδα απ΄ τους Άγγλους κυρίως, με ρητή διάταξη στα δανειστικά συμβόλαια, ότι: «επ΄ ουδενί λόγο θίγονται τα κεκτημένα δικαιώματα των παλαιών δανειστών της Ελλάδος. Και με την ίδρυσιν εν Αθήναις Διεθνούς Επιτροπής απαρτιζόμενη εξ αντιπροσώπων των μεσολαβησάντων δυνάμεων. Και με την ψήφισην νόμου εκ του Ελληνικού κοινοβουλίου, που θα εγκριθεί από τας Δυνάμεις, καθορίζοντος την λειτουργία της παραπάνω Διεθνούς επιτροπής για την είσπραξίν των προσόδων προς εξυπηρέτησιν των δανείων».

Ουσιαστικά δεν ήταν οι πιστωτές ομολογιούχοι που θα εξασφάλιζαν την αποπληρωμή των τοκοχρεωλυσίων έστω και μερικώς στα πλαίσια του συμβιβασμού ποσοστιαίως για την καταβολή, αλλά ήταν απ΄ ευθείας οι κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων που διόριζαν κατ΄ ευθείαν μια υπερκυβέρνηση, την οποία ονόμασαν Διεθνή Επιτροπή. Με στόχο τον έλεγχο των προσόδων του Ελληνικού κράτους για την αποπληρωμή των χρεών.

Για τούτο και παρά την απώλεια της Θεσσαλίας απ΄ την Ελλάδα, στον ολιγοήμερο Ελληνοτουρκικό πόλεμο του ίδιου έτους, η Θεσσαλία επεστράφηκε στην Ελλάδα μεθοδικά, ώστε μέσω και των αυξημένων προσόδων της Θεσσαλικής γης να δύνανται οι μεγάλες δανείστριες δυνάμεις να εισπράξουν τα τοκοχρεωλύσια των δανείων.!!!!

Η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη ανατράπηκε και αυτή αμέσως (όπως οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα από το 2008, 2009 και ως τώρα μέσω εκλογών). Και σειρά σχηματισμού κυβέρνησης πήρε τότε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης ( 1855-1936) που την 26 Φεβρουαρίου του 1898 ψήφισε τον νόμο ΒΦΙΘ (2519) περί του Διεθνούς Οικονομικού ελέγχου (ΔΟΕ που έμεινε στην Ελλάδα μέχρι το 1978 δηλαδή 80 ακριβώς χρόνια).

Οι Σάυλοκ Δανειστοτοκογλύφοι της εποχής (ουσιαστικά δηλαδή οι μεγάλες τότε δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία), ξεπερνώντας και τους ανταγωνισμούς μεταξύ των, δεν είχαν διστάσει μηδέ του πολέμου (του ατυχή Ελληνοτουρκικού) και του δανεισμού της ηττημένης Ελλάδος, ίνα ικανοποιήσουν τις εισπράξεις των τοκοχρεωλυσίων των δανείων τους. Και παρά ότι η Ελλάδα από το 1879 έως το 1893 είχε καταβάλει περισσότερα από ότι είχε δανειστεί και παρ΄ όλα αυτά το εξωτερικό χρέος της χώρας ήταν έντονα αυξητικό.!!!

Το σύμπτωμα στα χρεωστάσια μιας χώρας και δη της Ελλάδος, να προτάσσεται η κρατική δήθεν παρέμβαση των κυβερνήσεων των χωρών αυτών, για την δήθεν προστασία των ομολογιούχων υπηκόων τους (οι οποίοι δάνεισαν την Ελλάδα), είναι η προσχηματικότητα ώστε οι κυβερνήσεις αυτών των κρατών να αποκτήσουν την δυνατότητα ελέγχου των προσόδων της χρεωκοπημένης χώρας για τα επόμενα χρόνια. Με στόχευση αρχικά από την πρώτη μέρα την ταμειακή είσπραξη απ΄ τους εναπομείνοναντες πόρους της χρεωκοπημένης χώρας. Και στην συνέχεια την όσο τον δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των κυβερνήσεων των δανειστριών χωρών, στην μελλοντική βελτίωση των οικονομικών ποσοτήτων της υπό έλεγχο χώρας.

Αυτός είναι και ο λόγος, που στην Ελληνική «ταμειακή χρεωκοπία» από το 2010 και μετά, μέσω τεχνικών κουρέματος και μνημονίων και κάθε λογής δημιουργίας δήθεν μηχανισμών (esm, psi, dnt, fsi, gti, turbo, Caterpilar, jcb!!!! κλπ), δημιουργήθηκε η ορολογία της δήθεν στήριξης της Ελλάδος. Δηλαδή συστάθηκε η μηχανιστική του ελέγχου των κρατικών Ελληνικών πόρων, για τα επόμενα βάλε πόσα χρόνια.

Κατόπιν και μετά το 1898 … στην υπό Διεθνή Οικονομικό έλεγχο Ελλάδα, άρχισαν να ψηφίζονται από το Ελληνικό τότε κοινοβούλιο, αλλά πάντα υπό την έγκριση των μεγάλων δυνάμεων (όπως άλλοτε επροβλέπετο), οι νόμοι με εισπρακτικά, φορολογικά, μεταρρυθμιστικά, μέτρα, τα οποία έπρεπε να αναδεχτούν και τότε οι πολίτες της χώρας.

Και το πρώτο μέτρο, ως απαραίτητη επιδιωκόμενη προϋπόθεση για τα άλλα και όσα μέτρα θα ακολουθούσαν, ήταν να εφαρμοστούν άμεσα οι θεσμικές νομισματικές διατάξεις, για την βελτίωση της επικαταλλαγής, δηλαδή της εν της πράγμασι βελτίωσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας δραχμής-χρυσού (τότε ίσχυε η χρυσή βάση αναγωγής του νομίσματος). Που όπως οι πιστωτές τόνιζαν: «εθεωρείτο ως η βασική παράμετρος όλων των συνδυασμών μέτρων που ζητούνταν από κει και πέρα». Δηλαδή ουσιαστικά ζητούσαν την βίαιη αφαίρεση απρογραμμάτιστα της τότε όποιας νομισματικής κυκλοφορίας. Τα ίδια που ζητήθηκαν και εφαρμόστηκαν άμεσα το 2010 και ως τις μέρες μας. Και αυτός ο ποσοτικός επί της νομισματικής κυκλοφορίας παραλληλισμός, της χρεωκοπίας της Ελλάδος το τέλος του 19ου αιώνα και της σημερινής από το 2010 οικονομικής συγκυρίας για την Ελλάδα, είναι καίριας ιστοριολογικής αξίας και σημασίας.

Στην συνέχεια άρχισε η ψήφιση των μέτρων (πάντα με την έγκριση και υπό το βέτο του ΔΟΕ) και η εφαρμογή τους.

Και για τα μέτρα αυτά τότε, στο επόμενο.

(Συνεχίζεται)

Στοιχεία ελήφθησαν από:
-Ανδρεάδης Ανδρέας: Μελέται.
-Βαλαωρίτης Αρ. Ιωάννης.: Η Ιστορία της ΕΤΕ.
-Τάσος Βουρνάς: Η Ελληνική ιστορία.
-Δερτιλής: Ιστορία του Ελληνικού κράτους.
-Θανάσης Καλαφάτης: Διάφορα μελετήματα και άρθρα για την πτώχευση του 1893.
-Ευάγγελος Χεκίμογλου.: Διάφορα κείμενα του για πτώχευση του 1893.
-Διάφορα συγγράμματα και άρθρα από περιοδικά και εφημερίδες της εποχής.

Διαβάστε: