Ένα οδοιπορικό στα Ματωμένα χώματα – Μέρος 6ο: Στους λαξευτούς τάφους των Μύρων

Γράφει ο Αιθεροβάμων

Ιχνηλατώντας τη γη της οδύνης.
Ένα οδοιπορικό στα Ματωμένα χώματα
Μέρος 6ο: Στους λαξευτούς τάφους των Μύρων

Μετά την ορεινή Τερμησσό προχωράμε νότια προς τα παράλια, σχεδόν απέναντι από την Κύπρο.

Η πρώτη πόλη που μας ενδιαφέρει να επισκεφτούμε είναι τα Μύρα ο τόπος ενός ένθερμου υπέρμαχου της Χριστιανικής θρησκείας.

Ο άγιος Νικόλαος περιλαμβάνεται στις ευρύτερα αποδεκτές μορφές αγίων σε όλα τα χριστιανικά δόγματα. Στην Ορθόδοξο εκκλησία είναι προστάτης των θαλασσινών, ενώ στη Δύση έχει επικρατήσει ως άγιος-προστάτης των παιδιών ή Santa-Clauss.

Η σχέση της πόλης των Μύρων με το χριστιανισμό ανάγεται στους Αποστολικούς χρόνους, όταν ο Απόστολος Παύλος αποβιβάστηκε για σύντομο διάστημα στο λιμάνι της Ανδριακής το 60 μ.Χ., καθ’ οδόν προς τη Ρώμη μετά τη σύλληψή του στην Ιερουσαλήμ.

Ωστόσο για τους επόμενους τρεις αιώνες η θρησκευτική ζωή της πόλης δε φαίνεται να επηρεάστηκε ιδιαίτερα από το χριστιανικό κήρυγμα, αν και σίγουρα θα είχε δημιουργηθεί ένας πυρήνας χριστιανών. Στο α΄ μισό του 4ου αιώνα όμως, όταν επίσκοπος Μύρων ανέλαβε ο μετέπειτα άγιος Νικόλαος, η ζυγαριά έγειρε αποφασιστικά προς το μέρος της νέας θρησκείας.

Ο Νικόλαος ήταν αποφασισμένος να εξαλείψει τα ίχνη των παλιών θρησκειών και προέβη σε συστηματική καταστροφή ιερών και ναών, μεταξύ αυτών και του ιερού της Αρτέμιδος Ελευθέρας, του ωραιότερου λυκιακού ναού.

Η αρχαιότερη ίσως λατρεία της ευρύτερης περιοχής των Μύρων ήταν αυτή της Αρτέμιδος Ελευθέρας, για την οποία ωστόσο δε γνωρίζουμε πολλά στοιχεία. Από την εικονογραφία της σε νομίσματα μπορούμε ίσως να συναγάγουμε ότι ενδεχομένως σχετιζόταν με την Εφεσία Αρτέμιδα, ενώ δεν αποκλείεται να θεωρούνταν θεά των δασών, καθώς εικονίζεται σε συνδυασμό με δέντρα ή φυτά.

Το ιερό της Αρτέμιδος Ελευθέρας ήταν το λαμπρότερο κτίσμα της Λυκίας, σύμφωνα με τις πηγές. Ένας καταστροφικός σεισμός το 141 προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο ιερό και μεγάλοι χορηγοί της εποχής, όπως ο Οπραμόας της Ροδιάπολης, κινητοποιήθηκαν για να επισκευαστεί.

Ωστόσο ό,τι δεν κατέστρεψε η φύση φρόντισε να το εξαλείψει ο άγιος Νικόλαος ως επίσκοπος Μύρων τον 4ο αιώνα. Σύμφωνα με το βίο του αγίου, ο Νικόλαος φρόντισε να ξεριζώσει ακόμα και τα θεμέλια του ναού και τότε οι συγκεντρωμένοι είδαν τα κακά πνεύματα να φεύγουν μακριά!

Στην αρχαιότητα σημαντική ήταν η λατρεία του Απόλλωνα Σουρίου, με επίκεντρο το μικρό οικισμό-ιερό στα Σούρα, κοντά στα Μύρα. Το ιερό ήταν χτισμένο κοντά σε ιερή πηγή με ψάρια, τα οποία μετείχαν στη χρησμοδοσία. Ο Πλίνιος γράφει για τις τελετές αυτές: «Στα Μύρα της Λυκίας, στην πηγή του Απόλλωνα που αποκαλείται Σούριος, καλούν τα ψάρια τρεις φορές με τον αυλό για να δώσουν χρησμό. Αν ξεσκίσουν τα κομμάτια κρέατος που τους πετούν, αυτό είναι καλό σημάδι, αν όμως το χτυπήσουν με τις ουρές τους είναι κακό σημάδι».

Η πόλη των Μύρων άκμασε κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους, ενώ αργότερα ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος την ανακήρυξε πρωτεύουσα της Λυκίας.

Αμέτρητες είναι οι αραβικές επιδρομές που δέχτηκε από τον 7ο μέχρι τον 11ο αιώνα.

Το πρώτο εντυπωσιακό μνημείο της περιοχής είναι το θέατρο χωρητικότητας 8.000 θεατών.

Κατά καιρούς έπαθε μεγάλες ζημιές και ανακατασκευάστηκε το 141 μ.Χ. με χορηγία κάποιου μαικήνα της εποχής.

Το θέμα όμως που κατεξοχήν εντυπωσιάζει είναι ο περίφημος βράχος με τους λαξευμένους τάφους πάνω από το θέατρο αφιερωμένοι σε επιφανείς νεκρούς.

Ορισμένοι από αυτούς είναι από τους πιο ωραίους και καλά διατηρημένους της Λυκίας.

Ένα μέρος των τάφων είναι μικρά λαξεύματα που θυμίζουν κυψέλη.

Το μεγαλύτερο μέρος τους όμως ανήκει στον τύπο του οικίσκου,

ενώ δε λείπουν κι εκείνοι των οποίων η πρόσοψη μοιάζει με ναϊκό οικοδόμημα.

Είναι μοναδικοί στον ευρύτερο χώρο της Μικράς Ασίας, ενώ στον Ελλαδικό χώρο μόνο στο Καστελλόριζο υπάρχει κάτι ανάλογο.

Το Προσκύνημα του Αγίου Νικολάου αποτελεί πόλο έλξης πολλών ευρωπαίων τουριστών κυρίως ρώσων, που ανακαλύπτουν εδώ τις ρίζες ενός σημαντικού εθίμου του Δυτικού πολιτισμού, όπως είναι εκείνο της προσφοράς Χριστουγεννιάτικων δώρων.

Η τελική διαμόρφωση του Ναού έγινε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Καθ’ όλη τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων ο ναός αποτελούσε σημαντικό προσκύνημα για το λείψανο του Αγίου Νικολάου, που το 1087 εκλάπη από πειρατές και σήμερα βρίσκεται στο Μπάρι της Ιταλίας.

Το μνημείο ανασκάφηκε για πρώτη φορά από ρωσική αποστολή τον 19ο αιώνα. Σημαντικές ανασκαφές και αναστηλώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Όλο το συγκρότημα είναι στεγασμένο για να προστατεύεται από τις καιρικές συνθήκες.

Υπάρχουν τρία παρεκκλήσια στη σειρά με αρχαίες σαρκοφάγους στις κόγχες τους.

Ο κυρίως ναός είναι βασιλική με τρούλο.

Σε διάφορα σημεία υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα βυζαντινά μαρμαροθετήματα στο δάπεδο.

Η είσοδος στο ναό επιτρέπεται με εισιτήριο 15 τούρκικων λιρών (περίπου 7 ευρώ ) ! ! !

Στους χώρους των τζαμιών η είσοδος είναι ελεύθερη.
Συνεχίζεται

Αιθεροβάμων