Ένα οδοιπορικό στα Ματωμένα χώματα – Μέρος 7ο: Στη Σίδη τη πόλη του ροδιού και του δουλεμπορίου

Γράφει ο Αιθεροβάμων

Ιχνηλατώντας τη γη της οδύνης.
Ένα οδοιπορικό στα Ματωμένα χώματα
Μέρος 7ο – Στη Σίδη τη πόλη του ροδιού και του δουλεμπορίου

Οι αυτόχθονες λαοί της Μικράς Ασίας χαρακτηρίζονταν από μια βαθιά θρησκευτικότητα που συμπληρώθηκε από τις θεότητες που πρόσθεσε στην περιοχή τους ο ελληνικός αποικισμός.

Απόλλωνας, Αφροδίτη και άλλοι θεοί του Δωδεκάθεου των Ελλήνων έσμιξαν και ταυτίστηκαν με τους ντόπιους θεούς.

Βρισκόμαστε το νότιο άκρο της Τουρκίας σχεδόν απέναντι από τη Κύπρο με τον καύσωνα στο φόρτε του.

Πρέπει να μη χάσουμε τη Σίδη, το σπουδαιότερο εμπορικό λιμάνι της Παμφυλίας, και μιά από τις ισχυρότερες πόλεις της περιοχής κατά την Αρχαιότητα.

Το μεγαλοπρεπές Νυμφαίο με πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, δεσπόζει στην αρχή της πόλης λίγο πριν την κυρία είσοδο.

Η αρχαία πύλη είναι μια θαυμάσια οχυρωματική κατασκευή.

Η ονομασία Σίδη σημαίνει «ρόδι» και είναι λέξη ανατολικής προέλευσης. Το ρόδι άλλωστε αποτελούσε το επίσημο σύμβολο της πόλης από την πρώιμη ιστορία της μέχρι και την Ύστερη Αρχαιότητα.

Η ίδρυση της αρχαίας Σίδης ανάγεται στη σφαίρα του μύθου. Πιο συγκεκριμένα, μετά τη λήξη του Τρωικού πολέμου, γύρω στο 1200 π.Χ., μια ομάδα Ελλήνων προωθήθηκε στην ενδοχώρα και εγκαταστάθηκε στην περιοχή την οποία κατόπιν ονόμασε «Παμφυλία»: Χώρα όλων των φυλών.

Μια δεύτερη ομάδα μεταναστών από την Κύμη της Αιολίδας, εγκαταστάθηκαν στη Σίδη γύρω στο 700 π.Χ.

Η περιοχή κατακτήθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. από τον βασιλιά των Λυδών Κροίσο (560-546) π.Χ.

Ο ιστορικός Αρριανός αναφέρει ότι οι νέοι άποικοι γρήγορα λησμόνησαν τα ελληνικά τους και υιοθέτησαν το τοπικό ιδίωμα που χρησιμοποιούσαν οι παλιοί κάτοικοι, το οποίο μάλιστα χαρακτηρίζει ως «βαρβαρικό».

Η τοπική αυτή διάλεκτος ατόνησε πολύ αργότερα, μετά την άφιξη του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 334 π.Χ., έως ότου αντικαταστάθηκε σταδιακά από τα ελληνικά, που έγιναν πια η επίσημη γλώσσα της πόλης.

Μια νέα περίοδος ξεκίνησε για την πόλη μετά την άφιξη του Αλεξάνδρου στην περιοχή. Μετά τη μάχη του Γρανικού (334/333 π.Χ.), η Σίδη, η Πέργη και η Άσπενδος έσπευσαν να δηλώσουν υποταγή στον Μακεδόνα.

Τον 1ο αιώνα π.Χ. η Σίδη έγινε καταφύγιο πειρατών και περιοχή έγινε ονομαστή από το διαβόητο σκλαβοπάζαρό της και το εμπόριο της κάθε λογής λείας που κουβαλούσαν οι πειρατές. Εδώ στην Αρχαία Αγορά το δουλεμπόριο ήταν η πιο επικερδής οικονομική δραστηριότητα.

Το έτος 78 π.Χ., ο P. Servilius Vatia, ανθύπατος Κιλικίας, ανέλαβε τον έλεγχο της Παμφυλίας και επιφορτίσθηκε με το δύσκολο έργο της εκκαθάρισής της από την πειρατεία. Τελικά, κατάφερε να απαλλάξει από τους πειρατές μόνο το δυτικό τμήμα της περιοχής, ενώ το έργο του το ολοκλήρωσε λίγο αργότερα ο Πομπήιος. Οι κάτοικοι της Σίδης, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης, έστησαν στην πόλη τους ένα τιμητικό μνημείο για τον Ρωμαίο στρατηγό.

Δίπλα στην αγορά υπάρχει το καλοδιατηρημένο Θέατρο της Σίδης χωρητικότητας 15.000 θεατών.

Το α΄ μισό του 3ου αιώνα μ.Χ. αποτέλεσε περίοδο μέγιστης οικονομικής ακμής. Οι ειρηνικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή συνετέλεσαν στην ανάδειξη της Σίδης σε μείζον εμπορικό κέντρο, καθώς και στη δημογραφική της ανάπτυξη.

Ρωμαϊκά κτίσματα που με την πάροδο του χρόνου έγιναν χριστιανικού ναοί συναντάς σε όλα τα μικρασιατικά παράλια.

Στην άκρη του λιμανιού αντικρίζεις το πιο θαυμαστό μνημείο της Σίδης που τμήμα της κιονοστοιχίας του αποκαταστάθηκε πρόσφατα. Πρόκειται για το ναό του Απόλλωνα που και αυτό ακόμη το μικρό τμήμα του σε εντυπωσιάζει με τη μεγαλοπρέπεια του!

Δίπλα του τα παλαιοχριστιανικά χρόνια χτίστηκε μεγάλη βασιλική.

Στους επόμενους αιώνες οι επιδρομές των Αράβων οδήγησαν στην οριστική ερήμωση και εγκατάλειψη μέχρι των 19ο αιώνα που εποικίστηκε από μουσουλμάνους πρόσφυγες από την Κρήτη.

Στη Σίδη που πριν τριάντα χρόνια ζούσαν μόνο μερικές δεκάδες τουρκοκρητικοί ψαράδες σήμερα βλέπεις μια μεγάλη τουριστική πόλη που προσφέρει όλες τις ανέσεις στην παμφυλία των τουριστών που συρρέουν για να θαυμάσουν τις αρχαιότητες και να χαρούν την θάλασσα και τον ήλιο της παλιάς δουλεμπορικής χώρας …..

Ο καύσωνας τον Αύγουστο στη νότια Τουρκία είναι ανυπόφορος, καιρός είναι να τραβήξουμε λίγο πιο βόρεια μήπως και δροσιστούμε…..

Συνεχίζεται

Αιθεροβάμων