Έχει αρχίσει εδώ και λίγο καιρό το μάζεμα και το κάμωμα της ελιάς
Φέτος ήταν να έχει σοδειά. Δεν είναι όμως έτσι. Ανέσοδη η χρονιά, όπως και πέρυσι. Αριολόγια. Τσούντες εδώ κι εκεί..
|
|
Άσε που ο καρπός αρχίζει κιόλας να πέφτει από τα δέντρα. Γι΄ αυτό έχει ξεκινήσει ήδη το μάζεμα, που συνοδεύεται τις σημερινές εποχές αμέσως και με το κάμωμα της ελιάς. Τα περισσότερα λιτρουβιά έχουν ανοίξει. Η απόδοση είναι σχετικά μικρή την εποχή αυτή. Εξαρτάται βέβαια και από άλλους παράγοντες. Ακούσαμε για ελιές που «πήγαν» 6.5, που έδωσαν δηλαδή 6.5 κιλά λάδι στα εκατό κιλά ελαιοκάρπου.
Πολλοί είναι αυτοί που λένε πως δεν συμφέρει πια το μάζεμα. Ιδιαίτερα αν δεν τα καταφέρνει κανείς μόνος του και χρειάζεται να πληρώσει μεροκάματα. Αλλά και εξαιτίας της φετινής ακαρπίας. Οι λόγοι που τις μαζεύουν παρόλα ταύτα κάποιοι είναι περισσότερο συναισθηματικοί – θα σηκωθούν οι πεθαμένοι και θα μας κυνηγήσουν αν τις παρατήσουμε. Και ουσιαστικοί όμως για κάποιους άλλους: ξέρω τουλάχιστον τι λάδι τρώω, σου λένε.
Σε μια απορία που έχουμε δεν μας έχει δοθεί ακόμη μια πειστική απάντηση. Πως γίνεται δηλαδή τα λιόδεντρα που είναι πάνω στο δρόμο να έχουν στις πλείστες των περιπτώσεων καρπό και άλλα, λίγα μόλις μέτρα πιο μέσα, ούτε κλωνί. Συγχρωτίζονται με τον άνθρωπο σου λέει ο ένας. Η σκόνη και τα καυσαέρια τις προστατεύουν από τις αρρώστιες σου λέει ο άλλος. Το δεύτερο ακούγεται πιο λογικό τουλάχιστον. Ποιος να ξέρει…
Στο φωτορεπορτάζ που ακολουθεί το μάζεμα της ελιάς είναι από περιοχές της Νικιάνας και το λιτρουβιό του Στέφανου Γερασίμου (Γάτου) στα Βουρνικά, που διαθέτει σύγχρονα μηχανήματα.
| «Το μάζεμα του καρπού άρχιζε από νωρίς, το Φθινόπωρο. Ακόμα και από το Σεπτέμβρη, από τότε που αρχίζουν να πέφτουν ανάρια-ανάρια οι πρώτες ελιές. Βιάζονταν να κάμουν το πρώτο λάδι, γιατί τα αποθέματά τους, τότε, εξανλούνταν από την Άνοιξη, αφού λίγοι σε κάθε χωριό είχαν λάδι από χρόνο σε χρόνο.
Σ΄ όλο αυτό το διάστημα της έλλειψης δανείζονταν λάδι από τα λιτρουβειά ή από τους εμπόρους και σπανιότερα από συγχωριανούς. Αυτό όμως είχε δεσμεύσεις, γιατί ήταν π.χ. υποχρεωμένοι να στίψουν τις ελιές τους στο λιτρουβειό που τους δάνεισε ή να πουλήσουν τη σοδειά τους στον έμπορο που τους «ευκόλυνε»». Άλλωστε από τον ίδιο έμπορο (στη Χώρα π.χ.) πιστωνόταν, παίρνοντας βερεσέ αλεύρι, όσπρια, τειάφι, και άλλα χρειαζούμενα του σπιτιού. Έτσι το προπούλημα της σοδειάς ήταν σχεδόν κανόνας παλιότερα, Και είναι ν΄ απορεί κανείς, πως οι Λευκαδίτες γεωργοί, που είχαν το λάδι σαν ένα από τα κυριότερα προϊόντα τους, δεν τα κατάφερναν να το ΄χουν ολοχρονίς από δικό τους, αλλά αντίθετα το στερούνταν και «γύριζαν με το μπουκάλι στη γειτονιά για δανεικό»: Απλούστατα η παραγωγή ήταν μικρή για πολλούς. Τα μεγάλα λιοστάσια -χιλιάδες ελαιόδεντρα- τα ΄χαν οι λίγοι…».1 |
________________________________________
1 Πανταζής Κοντομίχης, Τα Γεωργικά της Λευκάδας, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 1985.
_________________
Σχετικά:
Το μάζεμα της ελιάς (του Πανταζή Κοντομίχη)
Το κάμωμα της ελιάς στα λιτρουβειά (του Πανταζή Κοντομίχη)
Μάζεμα – διατήρηση ελιών και λαδιού
Οφειλόμενο Αφιέρωμα στο Δένδρο που μας στήριξε! – Μέρος 1ο – Ιστορικά στοιχεία για την Ελαιοκαλλιέργεια
Οφειλόμενο αφιέρωμα στο Δένδρο που κατακτητές μας επέβαλαν! – Μέρος 2ο
Αφιέρωμα στο Δένδρο που μας στήριξε και εμείς το εγκαταλείψαμε! – Μέρος 3ο
Οφειλόμενο αφιέρωμα στο Δένδρο που ραβδίζουμε! – Μέρος 4ο
Παλιά απομεινάρια πέτρινων λιτρουβειών στο χωριό Κολυβάτα
