Απομνημονεύματα Πόπης Μάλφα-Ζακυνθινού (Μέρος 6ο)

Η Ελένη Μάλφα, αδελφή της Πόπης

Συνέχεια από το πέμπτο Μέρος

Όπως αναφέρω και πιο πάνω το σπίτι μας ήταν γιάφκα. Στέκι συνάντησης όλων των διανοούμενων και όλων των προοδευτικών. Έτσι στο σπίτι μας πραγματοποιήθηκε μια συγκέντρωση γυναικών με καθοδηγήτρια την καθηγήτρια Νίτσα Παπαδάκη-Σταύρακα. Σχεδόν όλες οι γυναίκες του χωριού μου, εκτός απ΄ τους γνωστούς αντιδραστικούς και τους περιβόητους Κ., που κατά κακή μας τύχη ήταν γειτόνοι μας. Από κει ξεκίνησε η Αντίσταση. Σα ν΄ άστραψε κάτι. Βροντή που σάλπιζε και μας καλούσε να αναλάβουμε το βαρύ χρέος για την απελευθέρωση της πατρίδας μας. Εγώ, η αδελφή μου και ο αδελφός Νίκος σαν στελέχη πια αρχίσαμε την δράση μας στην νεολαία, στο ΕΑΜ Νέων. Αργότερα δημιουργήθηκε η ΕΠΟΝ και γίναμε μέλη και στη συνέχεια στελέχη.

Όρθιος, τρίτος από αριστερά,  ο Νίκος Μάλφας εξόριστος στη Μακρόνησο (1948)

Άρχισαν πια οι διωγμοί, τα μπλόκα των Γερμανών με τους συνεργάτες τους που ήταν οι κατσαπλιάδες του νησιού μας, Γουντρουμαίοι, Αχειμαστέοι, Μπουρδαραίοι, Κοντογιωργαίοι, Βέρηδες από το Ξηρόμερο. Εμάς πια δεν μας χωρούσε ο τόπος. Η οικογένειά μου πέρασε στην παρανομία, το σπίτι μας το είχαν κάνει γυαλιά καρφιά. Μόνο οι τοίχοι είχαν μείνει γκρεμισμένοι κι΄ αυτοί απ΄ την μανία των κανιβάλων. Την μανούλα μας την πήγαιναν κάθε πρωί στο καφενείο του χωριού να μαρτυρήσει που είναι τα παιδιά της. Ο πατέρας μου γύριζε από κατώφλι σε κατώφλι για να γλυτώσει απ΄ την εκτέλεση που τον απειλούσαν. Είχαν λυσσάξει να πιάσουν τις αδελφές του Νίκου, Ελενίτσα και Πόπη Μάλφα, επειδή ο αδελφός μας είχε φυγαδευτεί.

Έπρεπε λοιπόν να περάσουμε και μεις στο Ξηρόμερο, να συναντήσουμε τον αδελφό μας που ήταν στην Κωνωπίνα. Μάθαινε αν ζούμε μόνο με συνδέσμους, μερικούς συναγωνιστές που με κίνδυνο της ζωής τους επικοινωνούσαμε για να ξέρουν τα ίχνη μας. Μεταμφιεσμένες με χωριάτικα ρούχα, σαν γριές, γυρίζαμε σε ορισμένα σπίτια για να γλυτώσουμε. Αλλού ο πατέρας μας, αλλού εμείς, και αλλού η πικραμένη μας μανούλα.

Η μάνα μας δεν μπορούσε να πάει στο σπίτι μας γιατί ήταν συνέχεια μπλοκαρισμένη απ΄ τους γνωστούς Κ.. Την αποκαλούσαν προδότρια και την βασάνιζαν, την φοβέριζαν και την κλωτσούσαν, αν δε τους πει που είναι τα κορίτσια της. Τη φοβέριζαν δε ότι θα της κάψουν το σπίτι. Πολλές φορές μπροστά της έφερναν φρύγανα, έβαναν φωτιά, και σαν κανίβαλοι χόρευαν γύρω από το σπίτι. Της κάνανε πόλεμο νεύρων. Με όλη αυτή την ταλαιπωρία η γλυκειά μας μανούλα έφυγε στα 72 χρόνια από εγκεφαλικό.

Θα γράψω ότι θυμάμαι, έτσι σκόρπια, τι τραβήξαμε πριν φύγουμε για το Ξηρόμερο. Φυσικά όσο αυτοί σπέρνανε την τρομοκρατία, τον πόνο και την απόγνωση, τόσο μέσα μας φούντωνε η πίστη στον Ιερό αγώνα. Αποφασίσαμε να αφιερώσουμε τη ζωή μας γι΄ αυτό το σκοπό. Σήμερα πια μεγάλη γυναίκα, για να μη πω γριά (γι΄ αυτό το λέω κομψά), και γω και όλοι οι ασπρομάλληδες αντιστασιακοί δεν ξεχνάμε τα βασανιστήρια των καταχτητών. Ο τρόμος, η απόγνωση, η πείνα, το κρύο, η αθλιότητα, ο θάνατος. Δεν θέλω να γυρίσω πίσω μη δω και φρίξω, αλλά ο φασισμός δεν πέθανε. Σήμερα άλλαξε πρόσωπο, έγινε βάρβαρος και καταστρεπτικός. Οι ασπρομάλληδες με όση δύναμη έχουν θα βοηθήσουν τους νέους να μάθουν.

Θ΄ αναφέρω ένα περιστατικό. Γινόταν ένα γάμος στο χωριό μας. Κάποιος μας πρόδωσε γιατί κατεβήκαμε απ΄ το βουνό έτσι για λίγη χαρά. Ήταν νύχτα. Κάποια στιγμή ένα αγόρι ήρθε φωνάζοντας. Διαλυθείτε έρχονται Γερμανοί. Όλοι τρέξαμε στο βουνό. Αυτοί πήγαν στο σπίτι που γινόταν ο γάμος χωρίς να βρουν κανένα. Μάθαμε μετά από το διερμηνέα των Γερμανών, τον Τάκη τον Μανιάκη, ότι ήταν αποφασισμένοι να μας σκοτώσουν. Όπως κάνανε στο χωριό Κομμένο που σκότωσαν νύφη και γαμπρό και 300 καλεσμένους.

Κάποια φορά κάνανε μπλόκο οι γερμανοφασίστες. Εμείς είμαστε σε σπίτια, δεν προλάβαμε να φύγουμε. Γυρνάγανε από σπίτι σε σπίτι και ψάχνανε για μας. Σ΄ ένα σπίτι που ήμουν κρυμμένη μέσα σε μια μεγάλη κόφα (μαλάθα την λέγανε που βάζανε μεγάλα καρβέλια ψωμί) και σκεπασμένη, κάθισε από πάνω ένας προδότης φωνάζοντας στην βρωμόγλωσσά τους: Που είναι η Πόπη, η Ελενίτσα; Και γω ήμουν μέσα στην μαλάθα.

Μια φορά κυνηγημένη βρέθηκα στην Κατούνα και κει που είμαστε συγκεντρωμένοι κάνανε μλόκο. Φώναζαν σαν λυσσασμένα σκυλιά. Σκορπίσαμε, εγώ ανέβηκα σε ένα δέντρο. Από κάτω ήταν οι εθνοπροδότες που ψάχνανε να βρουν το θήραμά τους, τ΄ άγρια θηρία, τα αιμοβόρα καθάρματα. Πως γλύτωσα Θεέ μου! Ο πατέρας του Βασίλη Παπαδάτου ακόμα το διηγείται και τρέμει. Κάποια άλλη φορά κάνανε το γνωστό πια μπλόκο. Εγώ γριούλα ντυμένη σκούπιζα τάχα την αυλή ενός σπιτιού, πως τάχα είμαι η νοικοκυρά του σπιτιού. Ξαφνικά ακούω μια φωνή σαν γάβγισμα, δεν έχασα την ψυχραιμία μου και εξακολουθούσα να σκουπίζω. Τότε έκαναν μπλόκα κρυφά. Αλλά για καλή μας τύχη άρχιζαν να γαβγίζουν τα σκυλιά του χωριού μας κι αυτό μας βοηθούσε πολύ, μας έδινε χρόνο να ξεφύγουμε.

(Συνεχίζεται)

* Η Πόπη Μάλφα και η αδελφή της Ελένη (η Ελενίτσα όπως την αποκαλεί) ήταν στελέχη της νεολαιίστικης οργάνωσης της ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) στο νησί της Λευκάδας. Η Πόπη καθοδηγούσε τα χωριά της βορειοδυτικής Λευκάδας που σήκωσαν και το βάρος του αγώνα: Καρυά, Πηγαδισάνοι, Εγκλουβή, Βαυκερή, Πλατύστομα, Αλέξανδρος, Κολυβάτα, Πινακοχώρι, Λαζαράτα, Σπανοχώρι, Ασπρογερακάτα, Κάβαλος, Δρυμώνας, Εξάνθεια, Καλαμίτσι και Άγιος Νικήτας και η αδελφή της Ελένη καθοδηγούσε τη δύσκολη, λόγω της δράσης των ΕΔΕΣιτοράλληδων, περιοχή της Νότιας Λευκάδας. Ήταν αδελφές του Νίκου Μάλφα, Γραμματέα της 2ης Τομεακής Επιτροπής Καρυάς του ΕΑΜ.