Περιδιάβαση στους ναούς του οικισμού Καρυώτη Λευκάδας και μνημόνευση των ιερέων και ιερομονάχων που ιερούργησαν σε αυτούς

Με αφορμή τον εορτασμό των Παμμεγίστων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ προστατών του χωριού

Του Γιάννη Θεριανού

Με αφορμή τον εορτασμό των Παμμεγίστων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ, προστατών του χωριού μας, επιχειρείται μια μικρή περιδιάβαση στους ναούς που υπήρχαν από τις αρχές του 18ου αιώνα στον οικισμό Καρυώτη αλλά και μνημόνευση των ιερέων και ιερομονάχων που ιερούργησαν σε αυτούς.

Xάρτης του 1729 του Santo Semitecolo όπου διακρίνονται οι ναοί Ταξιαρχων, Αγίων Αποστόλων, Αγίου Γεωργίου, Αγίου Νικολάου και Αγίου Ηλία

Οι ναοί αυτοί βρισκόταν κυρίως μέσα σε ιδιοκτησίες και χαρακτηριζόταν οικογενειακοί ή συναδελφικοί, εκ των οποίων οι δυο απ΄ αυτούς ήταν συνάμα και κοιμητηριακοί.

Βρίσκονταν στην είσοδο του παλιού χωριού Καρυώτη. Ήταν ενοριακός και κοιμητηριακός συνάμα ναός που κτίστηκε από την οικογένεια Σκιαδά. Στο εσωτερικό του υπήρχαν οι τάφοι των κτητόρων του.

Ο ναός αυτός αναφέρεται για πρώτη φορά στο ενετικό κτηματολόγιο το έτος 1725, αλλά η χρονολογία κατασκευής του ανάγεται σε προγενέστερους χρόνους.

Φαίνεται να κτίστηκε πάνω σε ιερό Νυμφών. Σε μικρής κλίμακας εκσκαφή το έτος 1970 ήρθαν στο φως στον περίβολο του ναού πλείστα τεμάχια γυναικείων ειδωλίων ελληνιστικής εποχής και επειδή στο σημείο αυτό υπάρχει φυσική πηγή είναι πολύ πιθανό τα ειδώλια αυτά να προέρχονται από ιερό Νυμφών που υπήρχε στο χώρο αυτό.

Στο πίσω μέρος του ναού υπήρχε το κοιμητήριο του χωριού. Ο ναός κατεδαφίστηκε το έτος 1980. (Για το ναό δες περισσότερα εδώ).

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου βρισκόταν στην περιοχή «Σκούλα» ή «Ξυλογαϊδάρες». Ήταν ιδιωτικός της οικογένειας Θεριανού.

Στο ενετικό κτηματολόγιο το 1725 με αριθμό 510 αναφέρεται ότι ο ναός αυτός βρισκόταν μέσα σε ελαιώνα 7 ενετικών στρεμμάτων του Αγγελή Θεριανού που κατέχει ο Παναγής Θεριανός. (Η σχέση των δυο Θεριανέων ήταν πατέρα και γιού).

Στον περίβολό του φιλοξενούσε το κοιμητήριο της οικογένειας, πιθανότατα από την κατασκευή του ναού.

Στο χρονικό διάστημα 1900-1915 λόγω ύπαρξης προβλημάτων σταμάτησε να λειτουργεί το κοιμητήριο των Ταξιαρχών και οι ταφές γινόταν μέχρι το έτος 1961 στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου. Όταν εγκαινιάστηκε το κοιμητήριο του νέου οικισμού άρχισε η εγκατάλειψή του τόσο του ναού όσο και του κοιμητηρίου. Σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπια του ναού. (Για το ναό του Αγίου Γεωργίου δες περισσότερα εδώ).

Καταγράφεται στο σχέδιο του ενετικού κτηματολογίου του έτους 1725 και βρισκόταν στη περιοχή «Ρέμα».

Από το έτος 1830 γίνεται αναφορά ότι στο ναό υπήρχε μοναχός, ο Πανχάριος Αρνόπουλος.

Το Μάρτιο του έτους 1839 ο μοναχός του ναού του Αγίου Νικολάου άνοιξε ιδιωτικό σχολείο και το στέγασε μέσα στον ναό. Μετά από διαμαρτυρία του Ιωάννη Χαλικιά, δάσκαλου του σχολείου του χωριού, το σχολείο αναγκάστηκε να κλείσει.

Το 1900 αντικαταστάθηκε το τέμπλο του ναού από τον βραβευμένο ξυλογλύπτη Ευστάθιο Πορσαλέντε ο οποίος βραβεύτηκε για την δουλειά του σε έκθεση στο Ζάππειο το έτος 1889 από τον Βασιλέα Γεώργιο Α΄.

Ο ναός αυτός κατεδαφίστηκε.

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής βρισκόταν στου Παπά την Σκάλα στην περιοχή που λεγόταν «Πινακά».

Ανήκε στον Ιωνά Καλύβα μέχρι τις 13 Μαΐου 1698. Ο Ιωνάς αντάλλαξε κατόπιν το κτήμα και το ναό της Αγίας Παρασκευής που βρισκόταν στον χώρο αυτό με άλλο κτήμα ιδιοκτησίας του παπά Γεώργιου Μεσσήνη που προερχόταν από την προίκα της μητέρας του, το γένος Παναγιώτη Σκιαδά.

Στο χάρτη του ενετικού κτηματολογίου το 1724 ο ναός βρίσκεται μέσα στο κτήμα του Χρήστου Σκιαδά ποτέ Στάμου.

Σε κατάλογο ιερουγούντων ιερέων κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας στο ναό φαίνεται να λειτουργούν οι ιερείς Θεόδωρος Βουρσινός (Μπουρσινός ;) και Σπυρίδων Τούμπας.

Σήμερα δεν έχει διασωθεί τίποτε από το ναό αυτό.

Κτίστηκε μετά το 1730 και ανήκε στον Σωτήρη Δουκόπουλο από την πόλη της Αγίας Μαύρας. Την περίοδο αυτή ο Δουκόπουλος αγόρασε σημαντική έκταση στον Πρίνο και οικοδόμησε την εκκλησία της Παναγίας Βλαχέρενας σε θέση λεγομένη «στου Πρωτόγερου τον Λάκκο» στον Πρίνο.

Σώζονται σήμερα τα ερείπια του ναού.

Ήταν ο πιο κοντινός ναός στον οικισμό του Καρυώτη.

Σε μια αναφορά καταγράφεται ως ο πιο παλιός ναός του χωριού.

Κατεδαφίστηκε από την κοινότητα επί προεδρίας του Αποστόλου Ζαβιτσάνου (Καψοσπίτη) με σκοπό να χρησιμοποιηθεί ο χώρος και τα υλικά του ναού για να κτιστεί το σχολείο του χωριού.

Η προσπάθεια όμως εγκαταλείφθηκε λόγω μεταφοράς του οικισμού.

Απαντάται στο χάρτη του ενετικού κτηματολογίου του έτους 1725 και στο χάρτη του 1729 του Santo Semitecolo. Βρισκόταν στο βορειότερο άκρο της περιφέρειας του χωριού, στο σημείο που έχει σήμερα την ονομασία «Άγιος Ηλίας».

Δεν έχει διασωθεί τίποτε από αυτό το ναό.

Μέχρι τώρα δεν είναι γνωστό που βρισκόταν ο ναός αυτός. Η ύπαρξή του φαίνεται στον κατάλογο των ιερουγούντων ιερέων κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Τον λειτουργούσαν οι ιερείς Θεόδωρος Βουρσινός (Μπουρσινός ;) και Σπυρίδων Τούμπας.

Ο ναός βρίσκεται στο χώρο των Αλυκών και κτίστηκε επί Ενετικής κυριαρχίας.

Ιδιωτικός ναός που στον 19ο αιώνα βρισκόταν μέσα στο κτήμα της οικογένειας Ποταμιάνου, στην θέση «Βιγλή».

Σήμερα σώζονται μόνο τα ερείπια του ναού.

Άντζουλος Παπαδόπουλος πρωτόπαπας 1700, Νεόφυτος ιερομόναχος Σκιαδάς (ιερομόναχος του μοναστηριού Ιωάννου Προδρόμου στο Λιβάδι) 1718, Γρηγόριος Σκλίβας ιερέας 1720, Χρήστος Ζαβιτσάνος ιερέας 1735, Αθανάσιος Σκλίβας ιερέας γιος του παπά Γρηγορίου Σκλίβα 1750, Γαβριήλ Ρομποτής ιερομόναχος, Άνθιμος Λάζαρης ιερομόναχος, Πέτρος Πατίλης ιερέας 1776, Αποστόλης Σκιαδάς ιερέας, Ευστάθιος Σκιαδάς ιερέας 1805, Θεόδωρος Βουρσινός ιερέας 1815, Σπυρίδων Τούμπας ιερέας 1817, Αναστάσιος Σκιαδάς ιερέας γιος του παπά Ευστάθιου Σκιαδά 1824, Ιωάννης Σέρβος ιερέας 1834, Πανχάριος Αρνόπουλος μοναχός 1830, Αγάπιος Χαλικιάς ιερομόναχος 1834, Ανδρέας Θεριανός ιερέας 1849, Δημήτριος Ζαβερδινός ιερέας 1856, Κωνσταντίνος Χαλικιάς ιερέας 1862, Ευστάθιος Λούβρος ιερέας 1862, Ιωάννης Θεριανός ιερέας 1870, Ανδρόνικος Μάντζαρης ιερομόναχος 1883, Ιωαννίκιος Δευτεραίος ιερομόναχος, Δανιήλ Σκιαδάς ιερομόναχος 1884, Γρηγόριος Ρομποτής ιερομόναχος, Ανανίας Σερβος ιερέας 1890, Γεώργιος Χαλκιάς ιερέας 1890, Ιωάννης Γουρζής ιερέας 1908, Σπυρίδωνας Γράψας ιερέας 1913, Ανδρέας Α. Ζαβερδινός ιερέας 1927 έως 1936 και 1940 έως 1945, Γεώργιος Σάβερ ιερέας 1936, Γεώργιος Ρομποτής ιερέας 1939, Ιωάννης Γεωργάκης ιερέας 1945, Σπυρίδων Γεωργάκης ιερέας 1969, Νεκτάριος Μάλφας ιερέας 2010 και μέχρι σήμερα.

(Οι ιερείς έχουν βρεθεί κυρίως από τα ληξιαρχικά Γ.Α.Κ. – Αρχεία Νομού Λευκάδας).