Πάνος Γιαννούλης: «Από τα μαύρα χρόνια της σκλαβιάς 1941…» – Μέρος 10ο

Ο Καπετάνιος του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ Πάνος Γιαννούλης

Συνέχεια από το Μέρος 9ο

Συνεχίζουμε με το 10ο Μέρος των «απομνημονευμάτων» (χειρόγραφο) του Καπετάνιου του ΕΛΑΣ και του Αρχηγείου Ξηρομέρου Λευκάδας του ΔΣΕ Πάνου Γιαννούλη που γράφτηκαν στις 27 Οκτώβρη του 1945, οκτώ μήνες μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, με τον Πάνο Γιαννούλη να βρίσκεται την εποχή εκείνη κυνηγημένος, όπως και χιλιάδες άλλοι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Διατηρείται η αρχική ορθογραφία του χειρόγραφου:

«Την άλλη μέρα πήραμε εντολή από την Ταξιαρχία να φύγουμε από την Πρέβεζα πέρνοντας μαζί μας όλα μας τα πράγματα δηλαδή τα λάφυρα των γερμανών που είχε το 24 σύνταγμα. Ετελειώσαμε το βράδυ βγένοντας και εγώ έφυγα τελευταίος και τράβηξα για τον Αγ. Νικόλαο του Ξηρομέρου. Εκεί κάθισα (10) μέρες, από κει τράβηξα για την Ζαβέρδα. Μόλις έφτασα πήρα τηλεφωνική διαταγή να μετακινηθώ για Πλαγιά-Περατιά διότι θα έκανα αποβίβαση στη Λευκάδα αλλά ήρθε ο Μακάς υπουργός Παπανδρέου και μας εμπόδισε λέγοντάς μας ότι η τύχη της Λευκάδας θα ακολουθήση την τύχη του όλου Ελληνικού. Εφύγαμε για τον Βάλτο και καθήσαμε (10) μέρες. Στην Μπούκα και στο Ανοιξιάτικο κατόπιν διαταγής μετακινήθηκα για το Κομπότι της Ηπείρου όπου ο Ζέρβας τους απειλούσε. Στις (22) Γενάρη πήρα διαταγή να χτυπήσω το σύνταγμα του Τζίιμα όπου κρατούσε τον τομέα από Αγία Θεοδώρα, Υπεράνθη, Ακροποταμιά και Βαλαώρα.

Η διαταγή του ΙΙ τάγματος ήταν αυτή: ο λόχος (9ος) θα χτυπούσε τον λιμήν, ο (10) την Βαλαώρα και εγώ με τον (11) θα χτυπούσα τα αριστερά του λιμήν υψώματα. Όταν φτάσαμε στους πρόποδες του βουνού μας αντιλήφθηκαν και μας έβαλαν, μα εμείς μαθημένοι από τις συνεχείς νίκες που είχαμε, δεν γνωρίζαμε εμπόδια και φράγματα. Τροχάδη και τραγουδώντας σε μια ώρα κατέλαβα όλα τα υψώματα. Οι εδεσίτες δεν μπορούσαν να σταθούν πουθενά. Κατέβηκαν την Ακροποταμιά και όσους γνώριζαν καλυμένοι ρίχτηκαν πέρα από τον Άραχθο ποταμό και οι άλλοι παραδινόνταν κατά κοπάδια. Η μάχη της Βαλαώρας τέλειωσε. Ολόκληρο το ΙΙ τάγμα είχε (1) νεκρό και (2) τραυματίες. Οι εδεσίτες είχαν πολλές απώλειες, μεταξύ των νεκρών ήταν και ο ταγματάρχης Μήκροβας, στους αιχμαλώτους ήταν αξιωματικοί και ο ταγματάρχης Ροντογιάννης από τη Λευκάδα.

Αφού ξεκαθάρισα ολόκληρη την περιοχή, το απόγευμα ρήχτηκα πέρα από τον Άραχθο με κατεύθυνση το Νιωχόρι όπου ήταν η έδρα του Τζήμα. Στο δρόμο πήρα διαταγή να γυρίσω πίσω και να μην κινηθώ αμέσως για τα υψώματα της Άρτας όπου θα χτυπούσαμε τον Προφήτη Ηλία και την Άρτα. Στις (12) μ.μ. με τον (11) λόχο [  ] από τον Άγιο Ηλία, εκεί βρήκα και [      ] ταγματάρχη με τον (2) δύο υπόλοιπους λόχους του ΙΙ τάγματος. Στις [  ] το πρωί της 23 Δεκέμβρη εκάναμε επίθεση στον Αγ. Ηλία [      ] το πιο σημαντικό τάγμα του Ζέρβα. Στην Άρτα (;) έχουν την ταξιαρχία τους (;). Όταν δώσαμε το σύνθημα της εφόδου, τα δύο υψώματα ξέρναγαν μολύβι. Ήταν σωστή κόλαση τα πυρά. Μα οι μπαρουτοσκονισμένοι αντάρτες του ΙΙ θρυλικού τάγματος πατούσαν μέσα σε χάλαζα πυρός επάνω από τα βράχια και σε (20) λεπτά μόνον ο Αγ. Ηλίας κατελήφθη.

Όταν ανέβηκα στην εκκλησία ήρτε και ο λοχαγός Κατσαρός. Αποφασίσαμε να τους καταδιώξουμε μέσα στην Άρτα πριν συνέλθουν από την τρομάρα που ήχαν. Εν τω μεταξύ το 3/40 σύνταγμα που τους χτυπούσε από τον Κάμπο προς την Φανερωμένη συμπτήχθηκε. Εγώ τους κυνήγισα από το αριστερό προς τον δρόμο για να τους υπεργαλαγγίσω. Οι άλλοι λόχοι βάνονταν από τις στρατώνες και αναγκάστηκαν να συμπτηχθούν πέρα από τον Αγ. Ηλία. Χωρίς να με ιδοποιήσουν εγώ προχωρούσα για την στρατώνα και ο Λάκης για τον Αγ. Ηλία. Σε μια στιγμή δέχθηκα άφθονα πυρά στις πλάτες. Μας φάνηκαν πως ήταν δικοί μου και πως έκαναν λάθος και τους φώναξα τελείως ακάλυπτος ότι είμαι ο Γιαννούλης, μα όταν έμαθαν ποιος είμε, τότε με χτυπούσαν σαν δέμονες. Αυτοί οι άνθρωποι που υπεράσπιζαν τον Αγ. Ηλία ήταν πραγματικά παληκάρια, ήταν και αυτοί λιοντάρια μπροστά στα λιοντάρια τα δικά μας και δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τον Αγ. Ηλία που δυο μέρες υπεράσπιζαν.

Ήμουν σε δύσκολη θέση μεταξύ δύο πυρών και τελείως ακάλυπτος, επί πλέον είχαμε εξαντλίσει όλα μας τα πυρομαχικά. Κατόρθωσα και συμπτήχθηκα πλάγια και ρίχτηκα από πάνω τους. Τώρα τους είχα όλους μπροστά, ενισχύθηκα από τον Κατσαρό και από την Δημήτρη Δάλλα. Τους έκανα έφοδο, δεν κρατιώνταν πουθενά και όλο υποχωρούσαν ατάκτως εγκαταλίποντας τα πάντα. Μπήκα στην Άρτα ως εξής: (11) π.μ. τα άλλα πραγματικού ΕΛΑΣ μονίμου, το απόγευμα [      ]. Όλος ο κόσμος σύσομος είρθε να μας υποδεχθεί. Οι καμπάνες χτυπούσαν όλη μέρα. Ο Δήμαρχος της Άρτας μας [      ]. Μαζύ με τον Δήμαρχο επισκεφθήκαμε το νοσοκομείο και τους τραυματίες εδεσίτες τους οποίους ενεθάρινα και απέτησα στους γιατρούς να τους περιποιούνται. Το βράδυ πήρα διαταγή να καταλάβω το χωριό Κωστακιούς πέραν της γέφυρας μια ώρα και να ξεκαθαρίσω την περιοχή του κάμπου. Την άλλη μέρα μετακινήθηκα για το Γρίμποβο.

Πήρα εντολή να προχωρήσω χωρίς σταθμό για τα υψώματα της Παντάνασας. Στις (26) Δεκεμβρίου ήμουν πάνω από την Παντάνισα όπου την κατήχαν οι εδεσίτες καθώς και την γέφυρά της. Τα υψώματα της Παντάνισας ανιλεώς από τα υψώματα της Φιλιπιάδος. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας πήρα προφορική εντολή από τον συνταγματάρχη 2/39 συντάγματος συν. Παπαγεωργίου να στείλω δύο ομάδες να ανιχνέψουν το χωριό. Πήρα δύο ομάδες όλο αυτόματα και δύο μυδράλια και πήγα ο ίδιος και κατάλαβα το χωριό. Οι εδεσίτες εγκατέλιψαν το χωριό και μας έβαναν από τη γέφυρα με όλμους πολυβόλα. Τη νύκτα κινύθηκα να καταλάβω τη γέφυρα αλλά την ανατίναξαν. Το πρωί (27) Δεκεμβρίου διατάχθηκα να επισυνάψω το πορθμείο και να διαβώ από εκεί στα υψώματα της Φιλιπιάδος αδιαφορόντας για τις απώλιες διότι ως έλεγε η διαταγή έπρεπε να φτιάξω προγεφύρωμα που θα περνούσαν κατόπιν τα άλλα τμήματα της 8ης Μεραρχίας».

(Συνεχίζεται)

(Πηγή: Ιωάννης Α. Αναγνώστου, «Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ (1941-1944)», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας Νεώτερων Χρόνων), 2002.)

Διαβάστε: