Χλωρίδα Λιμνοθάλασσας Λευκάδας: 35. Ελίχρυσος ο πολύτιμος ή Αμάραντο – Helichrysum stoechas

Ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους στο νησί μας, την Λευκάδα, με εξαιρετικά πλούσια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας είναι η λιμνοθάλασσα.

Εκτός από τα πολλά είδη της ορνιθοπανίδας που κατά καιρούς όλοι θαυμάζουμε, φιλοξενεί μια ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα. Ένας μεγάλος αριθμός φυτών ζει και αναπτύσσεται σε απόσταση 0-100 μέτρα από τις παρυφές του μικρού ιβαριού. Συνεχίζουμε με την παρουσίαση αυτού του πλούτου, όπως έχει καταγραφεί μέσα από τον φακό του γεωπόνου κ. Μπάμπη Λάζαρη.

35. Ελίχρυσος ο πολύτιμος, Αμάραντο. Helichrysum stoechas subsp. barrelieri. Οικ. Asteraceae.

Πρώτη αναφορά στη Λευκάδα από Hofmann 1968 ως Helichrysum siculum.

Πολυετές φρυγανώδες, ιδιαίτερα αρωματικό, πολύβλαστο φυτό, με λευκό πυκνό χνούδι με ύψος που φτάνει τα 60 εκατοστά. Τα φύλλα φύονται κατ’ εναλλαγή, γκριζοπράσινα, επιμήκη γραμμοειδή ή λογχοειδή, χνουδωτά περισσότερο στην κάτω πλευρά. Είναι χαρακτηριστικά τα άνθη του τα οποία έχουν χρωματιστά φολιδωτά ομοιόχρωμα βράκτια που τα περιβάλουν. Τα άνθη σχηματίζουν πολλά κωνοειδή, χρυσοκίτρινα, κεφάλια, τα οποία είναι μαζεμένα σε πυκνούς ακραίους κόρυμβους. Ανθίζει Απρίλιο έως Αύγουστο.

Ο αρωματικός ημίθαμνος, φύεται σε ακαλλιέργητους τόπους τόσο σε ηπειρωτικά όσο και σε παραθαλάσσια μέρη. Τα ανθάκια του είναι μικρά κίτρινα και ο βλαστός του λεπτός. Όταν ξηραθεί, το φυτό κρατάει το σχήμα του και οι κορυφές των λουλουδιών το κίτρινο χρώμα τους γι’ αυτό και τα λένε και «αθάνατα» ή «αμάραντα». Το φυτό αυτό είναι εγγενές στην Νότια Αφρική, τη Βόρεια Αφρική, την Ασία, Δυτική Ασία και τη Νότια-Ανατολική Ευρώπη, τη Νότιο-Δυτική Ευρώπη.

Χρησιμοποιείται σε συνθέσεις αποξηραμένων φυτών επειδή τα κεφάλια έχουν την ικανότητα να διατηρούνται μετά την ξήρανση.

Οι βλαστοί και τα άνθη του φυτού εμφανίζουν αποχρεμπτικές, εφιδρωτικές και καθαρτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του κοινού κρυολογήματος. Το αιθέριο έλαιο του φυτού έχει επουλωτκές, αντιγηραντικές, αναπλαστικές, αντιφλεγμονώδεις, αιμοστατικές και λιπολυτικές ιδιότητες. Στη λαϊκή ιατρική το αιθέριο έλαιο φαίνεται να εμφανίζει σπασμολυτικές, αναλγητικές, αντιμικροβιακές, αντισηπτικές, χολαγωγές, διουρητικές και αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, μεταξύ άλλων.

Στεφάνια από ελίχρυσο πρόσφεραν οι αρχαίοι Έλληνες στους αθάνατους θεούς. Ο Θεόφραστος το ονόμασε χρυσάνθεμον και ελίχρυσο και το εκτιμούσε ιδιαίτερα για την καταπραϋντική επίδραση που είχε στο θυμικό του ανθρώπου. Το φυτό αναφέρεται ακόμα στον Θεόκριτο που θαυμάζει το χρυσοκίτρινο χρώμα του, στον Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο που το θεωρούν από τα καλύτερα αφιερώματα στα αγάλματα των θεών.

Ο πρώτος βοτανικός κήπος με καθαρά επιστημονικό, ερευνητικό και μορφωτικό χαρακτήρα, ήταν εκείνος που ιδρύθηκε από τον Αριστοτέλη το 350 π.χ. κοντά στον Ηριδανό, παραπόταμο του Ιλισού. Είχε εμπλουτιστεί και με Ελίχρυσο και πολλά σπάνια φυτά που έστελνε ο Μέγας Αλέξανδρος στο δάσκαλο του από τις ασιατικές χώρες τις οποίες κατακτούσε. Επιμελητής του κήπου ήταν ο Θεόφραστος, μαθητής και φίλος του Αριστοτέλη, ο οποίος θεωρείται σήμερα ως ο θεμελιωτής της Βοτανικής Επιστήμης.

Πριν από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, το 1992, μεγάλες ποσότητες αιθέριου ελαίου ελίχρυσου, απoστάζονταν εκεί. Το χρησιμοποιούσαν στην πόλη Γκρας της Γαλλίας για τον αρωματισμό καπνού. Οι αρωματοθεραπευτικές ιδιότητες του φυτού άρχισαν να γίνονται γνωστές αργότερα, δηλ. μετά την έναρξη του πολέμου. Τότε η παραγωγή του ελίχρυσου περιορίστηκε στην περιοχή της Κορσικής, ήταν όμως μικρή και δεν επαρκούσε, οπότε ανέβηκε πολύ και η τιμή του. Τα τελευταία δέκα χρόνια επανήλθε η παραγωγή από τις χώρες Κροατία, Βοσνία & Ερζεγοβίνη. Είναι από τα πολυτιμότερα και ακριβότερα αιθέρια έλαια με περιεκτικότητα 40-50% σε εστέρες, 30% σε σεσκιτερπένια και πάνω από 10% δικετόνες. O ελίχρυσος θεωρείται βασικό φυτό στην αρωματοθεραπείας. Η εισπνοή του αιθέριου ελαίου δίνει την ταυτόχρονη αίσθηση του καθαρισμού και της ζωντάνιας.

Το χρυσαφί λουλούδι της ελληνικής υπαίθρου που είναι πάντα ανθισμένο!

Συμβολίζει την αιώνια αγάπη και συνδέεται με τον μύθο του Πάρη και της ωραίας Ελένης.

Ο μύθος λέει ότι όταν ο Πάρης έκλεψε την ωραία Ελένη από την Σπάρτη και ενώ ταξίδευαν προς την Τροία, σταμάτησαν στα Κύθηρα για να κάνουν σπονδές προς τιμήν της θεάς Αφροδίτης που τους προστάτευε. Εκεί πέρασαν λίγες μέρες και ολοκλήρωσαν τον έρωτά τους. Η ωραία Ελένη όμως ζήλεψε την θέα Αφροδίτη που κατά την μυθολογία ζούσε στο νησί και απαίτησε από τον Πάρη να της πει ότι εκείνη ήταν η πιο όμορφη γυναίκα. Ο Πάρης θέλοντας να καθησυχάσει την ωραία Ελένη της είπε δείχνοντας το κίτρινο άνθος: «Βλέπεις αυτό το λουλούδι; Τα μαλλιά σου έχουν το χρυσαφί του χρώμα, το σώμα σου μοιάζει με τον μίσχο του και το δέρμα σου είναι απαλό σαν τα πέταλά του. Η ομορφιά σου θα διατηρηθεί έτσι για πάντα».

Προειδοποίηση: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περαιτέρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.

Δες εδώ όλες τις αναρτήσεις για την χλωρίδα της Λιμνοθάλασσας της Λευκάδας.